Główny cel programu bioasekuracji nie został osiągnięty. Nie doprowadzono bowiem do sytuacji, by na obszarze kontrolowanym świnie były utrzymywane w gospodarstwach o najwyższym stopniu bioasekuracji – wynika z wniosków pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli.

NIK przeprowadził kontrolę pt. „Realizacja programu bioasekuracji jako element zwalczania afrykańskiego pomoru świń”. Została ona podjęta z inicjatywy własnej tej instytucji. Objęto nią 23 gminy w pięciu powiatach województwa podlaskiego (augustowskim, białostockim, hajnowskim, sejneńskim i sokólskim) w okresie od 28 kwietnia 2015 r. do 30 czerwca 2017 r.

Celem kontroli było ustalenie, czy cel programu bioasekuracji ASF został osiągnięty i czy prawidłowo dokonano wydatków ze środków publicznych na jego realizację.

„Wyniki kontroli pokazały, że główny cel programu nie został osiągnięty. Nie doprowadzono bowiem do sytuacji, by na obszarze kontrolowanym świnie były utrzymywane w gospodarstwach o najwyższym stopniu bioasekuracji” – podaje NIK.

NIK przyznaje, że „już w dacie wprowadzenia program nie mógł być skutecznie realizowany. Nie uwzględniono bowiem skutków wynikających z rozdrobnionej struktury stad świń oraz liczby gospodarstw. W ponad 90 proc. stad utrzymywano od 1 do 50 sztuk świń. Zastosowanie w tych gospodarstwach koniecznych zabezpieczeń przeciwepizootycznych było ekonomicznie nieuzasadnione i w praktyce nie realizowane”. W tym stanie rzeczy bioasekurację zastępowało wybijanie stad. Jak wynika z szacunków NIK, zlikwidowano „zaledwie 379 (26 proc.) stad świń, podczas gdy około 90 proc. gospodarstw, jak wynikało z kontroli Inspekcji Weterynaryjnej przeprowadzonej przed wprowadzeniem programu, nie było właściwie zabezpieczonych przeciwepizootycznie”.

NIK wskazuje również na brak kontroli realizacji programu przez Głównego Lekarza Weterynarii i ministra rolnictwa. W czterech z pięciu skontrolowanych biur ARiMR „nierzetelnie prowadzono ewidencję podmiotów utrzymujących świnie, a we wszystkich skontrolowanych powiatowych inspektoratach weterynarii nieprawidłowe były rejestry podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z utrzymywaniem świń w gospodarstwach”. NIK podkreśliła niedobory kadrowe w inspekcji weterynaryjnej.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie naliczania i wypłaty środków za likwidowane stada świń. Średni koszt likwidacji jednej świni wyniósł 592,6 zł.

NIK sformułowała 19 wniosków pokontrolnych. „Do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpiliśmy o rozważenie wprowadzenia zmian w programie bioasekuracji umożliwiających likwidację stad świń każdorazowo w przypadku niespełnienia wymaganych zabezpieczeń przeciwepizootycznych, a do Głównego Lekarza Weterynarii o wzmocnienie nadzoru nad działaniami Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie sposobu realizacji programu bioasekuracji”. Eksperci NIK podsumowali: „Niezbędna jest zatem pełna bioasekuracja wszystkich stad świń w Polsce i maksymalne ograniczenie obecności wirusa w środowisku poprzez radykalne zmniejszenie populacji dzików”. Podano również: „Szacuje się także, że koszty bioasekuracji we wszystkich stadach świń w Polsce byłyby niższe niż likwidacja skutków pomoru. W stadach małych, których właściciele, z różnych względów nie chcą lub nie mogą wprowadzić zasad bioasekuracji należałoby administracyjnie zlikwidować utrzymywane świnie”.

Podano 5 zaleceń do niezbędnej realizacji:

1. Scentralizowanie zarządzania w zwalczaniu tej choroby.
2. Zdecydowana i szybka reedukacja dzików w całym kraju „do poziomu, przy którym następuje wygaszenie obecności wirusa w środowisku”.
3. Bezwzględne egzekwowanie zasad bioasekuracji w stadach świń na obszarze całego kraju.
4. Kadrowe i finansowe wzmocnienie Inspekcji Weterynaryjnej.
5. Wystąpienie do Komisji Europejskiej z wnioskiem o zmniejszenie restrykcji przepisów sanitarnych w strefach zapowietrzonych i zagrożonych, w związku z możliwością szybkiej i skutecznej diagnostyki zwierząt.

zywnosc.com.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim –  regulamin