Czy tylko doświadczenie, kompetencje, warunki pracy mają wpływ na efektywność pracownika? Otóż sposób żywienia warunkujący jednocześnie stan zdrowia to równie istotny element mający wpływ na wyniki w pracy.

Jednym z istotniejszych czynników warunkujących zdrowie jest styl życia, w tym żywienie. Pracując zawodowo przynajmniej większą część czasu naszej aktywności w ciągu dnia przeznaczamy na pracę. To w miejscu pracy spędzamy średnio 8 godzin dziennie, gdzie zarówno wysiłek umysłowy czy fizyczny związany jest z wydatkiem energetycznym organizmu, który stale powinien być zapewniony przez codzienną dietę.  Na efektywność w pracy wpływ nie tylko mają kompetencje czy doświadczenie, ale również codzienny sposób żywienia. Prawidłowe żywienie wpływa zarówno na efektywność w pracy, ale również na nasz stan zdrowia, tym samym ograniczenie liczby absencji chorobowych.

Energia do pracy
Jednym z istotnych elementów żywienia jest zapewnienie odpowiedniej, zgodnej z zapotrzebowaniem energii z pożywienia. W dużym uproszczeniu organizm potrzebuje energię na podstawowe potrzeby organizmu (1 kcal/ kg masy ciała) oraz wydatek energetyczny związany z codzienną aktywnością niezależnie czy jest to wysiłek powiązany z pracą umysłową, siedzącą czy fizyczną. Prawidłowa wartość energetyczna codziennej diety to również jej podaż w kilku porcjach. Stąd kolejnym elementem jest regularność spożywania posiłków. W realizacji tego zalecenia jest istotne spożywanie śniadania do 1-1,5 godziny od wstania, a następnych posiłków w odstępach 3-4 godzinnych.  W zależności od godzin pracy w miejscu pracy pracownik może wymagać spożycia nawet 3 posiłków. Z tego względu tak istotne jest zapewnienie przez pracodawcę komfortowego miejsca do spożywania posiłków lub dostępu do  dobrej jakościowo żywności. Wyniki badań przeprowadzonych przez organizację Health Enhancement Research Organization (HERO) wskazują, że pracownicy, którzy regularnie jedzą zdrowe posiłki osiągają o 25% większą wydajność w pracy.

Śniadanie to podstawa
Jednym z istotnych elementów jest poranny posiłek. Ze względu na nocny „post” i poranny niższy poziom glukozy, śniadanie uznawane jest za jeden z ważniejszych posiłków w ciągu dnia. Wskazuje się na pozytywną korelację między śniadaniem a poprawą funkcji poznawczych i nastroju, w tym lepszą identyfikację bodźców wzrokowych i nerwowych (spadek liczby błędów), koncentrację, kreatywność, pamięć krótkoterminową i epizodyczną, rozwiązywanie problemów czy zdolności werbalne. Prawidłowo zbilansowane śniadanie nie tylko na  dłużej obniża poziom greliny, hormonu odpowiedzialnego za uczucie głodu, ale też korzystniej wpływa na wydajność umysłową (tzw. cognitive performance) w ciągu kolejnych godzin.

Przerwa w pracy
Praktykowanie regularnych posiłków wymaga zapewnienia pracownikom możliwości spożycia kolejnych posiłków w godzinach pracy. Ważnym posiłkiem mającym wpływ na efektywność pracownika jest posiłek obiadowy / lunchowy. Brak tego posiłku lub wydłużenie przerw między posiłkami może skutkować znacznym spadkom poziomu glukozy (hipoglikemii) w wyniku której mogą wystąpić trudności w wykonywaniu złożonych czynności, wymagających skupienia uwagi i koncentracji. Poza zapewnieniem warunków do spokojnego spożycia tego posiłku istotna jest także edukacja żywieniowa pracowników w zakresie odpowiedniego wyboru posiłku, który będzie prawidłowo zbilansowany, dostarczy niezbędnych składników odżywczych i zapewni sytość do kolejnego posiłku. 

Małe przekąski
Drugie śniadanie oraz posiłek pomiędzy lunchem a kolacją spożywaną już w domu to równie istotne posiłki zapobiegające spadkom energii w ciągu dnia w godzinach największej efektywności pracownika. W ramach tych posiłków mogą to być ogólnodostępne warzywa i owoce, koktajle, bakalie, jogurty naturalne lub produkty pełnoziarniste bez dodatku cukru. Spożycie tak małych przekąsek jest ważne dla sprawnego funkcjonowania organizmu, a z punktu widzenia czasu pracy nie zajmują zanadto czasu, który należy poświecić na ich konsumpcję.

Prawidłowe nawodnienie
Pora między posiłkami powinna być wypełniona piciem płynów. Polecane będą: woda, woda z dodatkiem kawałków owoców lub warzyw, niesłodzona herbata i kawa. Lekkie odwodnienia, czyli niedobór wody w granicach 2-3%, niekorzystnie wpływa na koncentrację, objawia się znużeniem, a nawet bólami głowy. Stąd też prawidłowe nawodnienie ma wpływ na efektywność pracy. Z pewnością należy zrezygnować z słodkich napojów, gdyż są źródłem dużej ilości cukru (nawet 5 łyżeczek cukru na szklankę) i pustych kalorii – jedna szklana napoju typu cola to nawet 100 kcal.  

Podsumowując, prawidłowy sposób żywienia warunkujący dobry stan zdrowia ma wpływ pośrednio na efektywność w pracy. Nieprawidłowe żywienie, niedobory pokarmowe mogą przyczyniać się do spadku poziomu koncentracji, uczucia zmęczenia co niekorzystnie wpływa na wyniki w pracy zawodowej.

Źródło: IŻŻ NCEŻ/mgr Diana Wolańska-Buzalska