Jak zmiany klimatu wpływają na początek, koniec i długość trwania okresu wegetacyjnego na polach i w lasach? Badania istotne nie tylko dla rozwoju roślin spożywczych, ale i dla życia w wielu ekosystemach prowadzi dr Piotr Bartmiński z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie.

W lutym br. naukowiec otrzymał na swoje prace trzyletni grant Narodowego Centrum Nauki, wsparcie wynosi około 500 tys. złotych. Grupa pod jego kierownictwem przez dwa pełne sezony będzie prowadzić na terenie Lubelszczyzny skomplikowane pomiary z powietrza przy pomocy drona wyposażonego w unikatową kamerę.

„Oko ludzkie widzi zakres RGB, czyli mieszaninę czerwonego, zielonego i niebieskiego (RGB- ang. red, green, blue). Ale całe spektrum promieniowania elektromagnetycznego składa się z wielu innych składowych. W obrębie światła widzialnego, nadfioletu i podczerwieni można wydzielić dużo węższe pasma promieniowania. Na podstawie odbicia światła od roślin i podłoża przy określonych długościach fali elektromagnetycznej oblicza się wskaźniki hiperspektralne, co pozwala na charakterystykę roślinności albo pokrywy glebowej” – tłumaczy w rozmowie z PAP dr Bartmiński.

Dlaczego taki monitoring jest ważny? Rośliny, dla których okres między początkiem a końcem rozwoju poszczególnych faz jest zbyt krótki, mogą zawierać mniej elementów żywieniowych. Niekiedy wręcz w owocach pojawiają się substancje szkodliwe dla organizmu ludzkiego. „Od początku istnienia ludzkości człowiek był zainteresowany tym, kiedy roślinność wchodzi w fazę początku okresu wegetacyjnego i kiedy kończy się czas wzrastania roślin i następuje plonowanie.” – przypomina adiunkt w Zakładzie Gleboznawstwa i Ochrony Gleb UMCS.

Doktor tłumaczy, że długość okresu wegetacyjnego była ściśle związana z roślinami, które można uprawiać w danym terenie w celu pozyskania z nich produktów spożywczych. Poprzez wieloletnie obserwacje ludzie nauczyli się uprawiać odpowiednie rośliny w najlepszych do tego celu pod względem przyrodniczym miejscach – np. na glebach o dużej zawartości związków organicznych, będących zasobem składników odżywczych dla rosnących roślin.

 W dokonywaniu pomiarów naukowcom pomoże latający robot – heksakopter, dzięki któremu badania będzie można prowadzić przestrzennie w określonych porach dnia. „Jest to dron z sześcioma silnikami, wyposażony w kamerę hiperspektralną. Ta zminiaturyzowana kamera jest odpowiednikiem sprzętów, które latają na satelitach pomiarowych. Przygotowana do zawieszenia pod dronem, jest kosztownym i unikatowym sprzętem, którym dysponuje niewiele polskich ośrodków badawczych” – stwierdza rozmówca PAP.

Dr Bartmiński przyznaje, że na podstawie danych zebranych jedynie we wschodniej Polsce trudno prognozować wskaźniki dotyczące sezonu wegetacyjnego w Europie czy na świecie. Badania lubelskiego zespołu pozwolą jednak uzyskać metodę, która pozwoli na bardzo precyzyjne wyznaczanie początku i końca sezonu wegetacyjnego. Dodatkowo jeszcze w małej skali będzie można wychwytywać tak cenne dla rolników informacje jak np. zawartość fosforu w glebie, która jest korzystna dla roślin. 

Źródło: PAP – Nauka w Polsce